Celem rehabilitacji po amputacji kończyny dolnej jest uzyskanie możliwej maksymalnej funkcjonalności i sprawności tak, aby pacjent potrafił samodzielnie poradzić sobie w podstawowych czynnościach dnia codziennego, a ostatecznie powrócić do sprawności zbliżonej do tej sprzed amputacji. Gdy całkowicie zagoi się rana pooperacyjna, można rozpocząć rehabilitację. Trwa ona zazwyczaj około pół roku. Jeszcze w trakcie pobytu w szpitalu, podstawową aktywnością powinny być ćwiczenia oddechowe, przeciwzakrzepowe, bandażowanie kikuta oraz zapobieganie przykurczom. Ćwiczenia mogą być wykonywane w pozycji leżącej i siedzącej.
Podczas dalszej rehabilitacji, pacjent zostaje poddany pionizacji przy łóżku, z asekuracją fizjoterapeuty. Wtedy zaczyna się chodzenie z balkonikiem oraz, w miarę możliwości, o kulach. Podejmuje się też pierwsze próby chodzenia po schodach. Po wyjściu ze szpitala przede wszystkim kontynuuje się bandażowania i hartowanie kikuta, utrzymywanie pełnego zakresu ruchomości w stawach, zwłaszcza kończyny amputowanej. Trzeba zadbać również o ogólną sprawności i przywracanie lokomocji, a także dobrą kondycję psychiczną. Dzięki temu, etap protezowania będzie dużo łatwiejszy.
Na początku, zanim pacjent zacznie poruszać się na protezie, uczy się jej nakładania, stania i utrzymywania równowagi. Następnie zaczyna chodzenie po powierzchni płaskiej. Kiedy opanuje podstawowe ruchu, może próbować swoich sił w pokonywaniu schodów. Nauka prawidłowego chodu i postawy na protezie, początkowo wymaga asekuracji drugiej osoby, balkonika lub kul.
Sposób, czas i zakres rehabilitacji Pacjenta po przebytej amputacji, zależy przede wszystkim od wieku Pacjenta, rodzaju oraz rozmiaru amputacji. Istotną kwestią są też choroby współwystępujące w przypadku amputacji – Fizjoterapeuta ustala ćwiczenia i sposób rehabilitacji adekwatnie do stanu rehabilitowanej osoby. Z reguły czas rehabilitacji trwa do 6 miesięcy i jest zależny od indywidualnych potrzeb Pacjenta, przebiegu rekonwalescencji oraz zaleceń lekarza.
Chcąc powrócić do pełnej sprawności fizycznej po zabiegu amputacji, należy pamiętać, jak ważne jest odpowiednie zadbanie o ciało. Celem działań rehabilitacyjnych, realizowanych po zabiegu jest:
- zmniejszenie bólu, a po pewnym czasie nawet całkowite jego zlikwidowanie,
- umożliwienie ruchu kikuta oraz jego obciążenia (np. pod kątem założenia protezy),
- uzyskanie stanu pełnej sprawności ruchowej kikuta.
Aby nie popełnić nieodwracalnych błędów, już na samym początku lekarz prowadzący oraz Fizjoterapeuta, powinni przedstawić Pacjentowi kilka bardzo ważnych rad, odnośnie dalszego postępowania w życiu codziennym. Jest to bardzo istotny etap – jeżeli ciało Pacjenta nie będzie aktywne fizycznie lub ułożone w złej pozycji, mogą wystąpić problemy z powrotem do sprawności, a w konsekwencji niesamodzielność podczas codziennej egzystencji.
Aby zapewnić pełną sprawność w poruszaniu się z użyciem protezy, należy zatroszczyć się o poprawne wykonywanie ćwiczeń rehabilitacyjnych. Zaliczamy do nich przede wszystkim:
- ćwiczenia oddechowe – ogólnousprawniające, ćwiczenia stawów biodrowych oraz kolanowych, jako środek zapobiegający przykurczom,
- ustabilizowanie objętości kikuta, poprzez stosowanie opatrunków gipsowych lub bandażowych (w zależności od zaleceń lekarskich)
- ręczne oklepywanie kikuta specjalnymi wałeczkami
- ćwiczenia wzmacniające siłę mięśniową – użytkowanie protezy to ogromne wyzwanie dla mięśni, wymagające siły i sprawności, ćwiczenia mające na celu odzyskanie czucia oraz utrzymanie równowagi.
Zarówno w okresie przed założeniem protezy, jak i po jej założeniu, należy pamiętać o ćwiczeniach ogólnorozwojowych, które w znacznym stopniu poprawiają zarówno samopoczucie, jak i sprawność ruchową, ułatwiając Pacjentowi codzienne funkcjonowanie.
Skontaktuj się z nami!